راهنمای کاملی برای معرفی مدیریت پروژه در مدیریت منابع انسانی
در شرایطی که بازار کار با ناپایداری و پیشبینیناپذیری مواجه است و فناوری با سرعتی چشمگیر در حال تحول است، مدیریت منابع انسانی نیازمند ابزارهایی کارآمد برای جذب و استخدام، مدیریت و نگهداشت کارکنان و سایر حوزههای مرتبط است. این امر بهویژه زمانی اهمیت پیدا میکند که موفقیت سازمانها به این عوامل بستگی دارد.
مدیریت پروژه در حوزه منابع انسانی، در واقع رویکردی هوشمندانهتر برای انجام وظایف تیمهاست که آنها را قادر میسازد برنامهها و وظایف خود را به شکلی سازمانیافته و مؤثر مدیریت کنند.
در این مقاله بنا داریم نگاهی دقیقتر به مفهوم مدیریت پروژه در منابع انسانی داشته باشیم، مزایا و فواید آن را بررسی کنیم و بیاموزیم که چگونه میتوان این فرایند را آغاز کرد.
مدیریت پروژه منابع انسانی چیست؟
مدیریت پروژه منابع انسانی به معنای بهکارگیری مهارتها و اصول مدیریت پروژه برای تحقق اهداف منابع انسانی است، با هدف سادهسازی فعالیتها و دستیابی به نتایج پروژه. این فرآیندها و ابزارهای مدیریت پروژه، علاوه بر کاهش ریسک، به افزایش احتمال موفقیت در طیف گستردهای از وظایف منابع انسانی کمک میکنند. بنابراین، داشتن مهارتهای قوی مدیریت پروژه میتواند در موضوعات کلیدی زیر، مدیریت منابع انسانی را توانمند سازد:
- مدیریت بودجه، زمانبندی و نیروها،
- جذب استعدادهای جدید،
- برقراری ارتباط موثر با کارکنان، سهامداران و ذینفعان،
- برنامهریزی و اجرای طرحهای آموزشی و ایجاد ارتباط میان تیمها،
- توسعه برنامههای مدیریت تغییر.
یکی از رویکردهای مدیریتی در این زمینه، استفاده از روش چابک در منابع انسانی است. این رویکرد که در ابتدا در توسعه پروژهها و نرمافزارهای حوزه فناوری اطلاعات بهکار گرفته میشد، اکنون میتواند توسط متخصصان منابع انسانی نیز تطبیق داده شود. این روش به آنها امکان میدهد تا در مواجهه با نیازها و تغییرات محیط کار که نیازمند راهحلهای سریع هستند، بهترین عملکرد را ارائه دهند.
اساس رویکرد منابع انسانی چابک بر سازگاری استوار است و فعالیتها در این حوزه به گونهای طراحی میشوند که:
- امکان تطبیق سریعتر و سادهتر با شرایط جدید،
- انعطافپذیری برای انطباق با تغییرات نیروی کار،
- و پاسخگویی بهتر به نیازهای مشتری را فراهم کنند.
فرآیند مدیریت پروژه
مدیریت پروژه به عنوان یک چارچوب منظم و هدفمند شامل پنج مرحله اصلی است که هر یک نقش ویژهای در موفقیت پروژه ایفا میکنند:
- مرحله آغازین (شروع)
این مرحله شامل تعریف دقیق پروژه، تعیین اهداف کلیدی و بررسی منابع موجود است. در این مرحله اطمینان حاصل میشود که آیا منابع کافی برای اجرای پروژه وجود دارد یا خیر و تصمیمگیری در مورد آغاز پروژه صورت میگیرد. - مرحله برنامهریزی
در این مرحله، برنامهای جامع برای انجام وظایف مشخص میشود. ترتیب وظایف، زمانبندی، بودجهبندی، و تخصیص منابع به شکل دقیق طراحی میشوند تا تیمها آمادگی کامل برای اجرای پروژه را داشته باشند. - مرحله اجرا
این مرحله به عنوان قلب پروژه شناخته میشود، زیرا تمامی وظایف برنامهریزیشده در این بخش به اجرا درمیآیند. هماهنگی تیمها، پیادهسازی فعالیتها و تمرکز بر خروجیهای مورد انتظار در این مرحله اهمیت دارد. - مرحله کنترل
در این مرحله، نظارت و پایش مداوم بر عملکرد تیم و وظایف انجام میشود. بررسی میزان زمان صرفشده برای تکمیل وظایف و ارزیابی انطباق آن با برنامه اولیه از جمله فعالیتهای کلیدی این مرحله است. همچنین پیشبینی محدوده و مقیاس پروژههای آینده نیز مورد توجه قرار میگیرد. - مرحله بستن
آخرین مرحله شامل ارائه محصول یا نتیجه نهایی پروژه و ارزیابی عملکرد تیمی و فردی است. درسآموختههای پروژه مستندسازی میشود تا برای بهبود پروژههای آتی مورد استفاده قرار گیرد.
این پنج مرحله، چارچوبی ساختاریافته برای مدیریت مؤثر پروژه فراهم میکنند و با پیادهسازی درست آنها، دستیابی به اهداف پروژه با دقت و کارایی بیشتری امکانپذیر خواهد بود.
این مقاله را هم مطالعه کنید: گامهای لازم برای موفقیت مدیر منابع انسانی در ۹۰ روز اول
مثالهایی از مدیریت پروژه در منابع انسانی
مثال 1: پروژه راهاندازی یک صفحه مشاغل جدید
- مرحله شروع و آغازین
اولین و مهمترین سوال این است که هدف شما از ایجاد یک صفحه مشاغل جدید چیست؟ آیا این صفحه برای آموزش متقاضیان و کارکنان داخلی سازمان طراحی شده است، یا قصد دارید تجربه یک روز عادی در یک نقش خاص را به تصویر بکشید؟ نتیجه نهایی چگونه خواهد بود؟ آیا هدف، افزایش تعداد و کیفیت متقاضیان شغلی و کاهش نرخ فرسایش کارکنان فعلی است؟ همچنین باید به این سوال پاسخ دهید که برای تکمیل این پروژه به چه منابعی نیاز خواهید داشت. - مرحله برنامهریزی
در این مرحله، مسئولیتها و وظایف به بخشهای کوچکتر و معنادار تقسیم میشوند. به عنوان مثال، باید مشخص شود چه المانها و معیارهایی در صفحه پذیرش شغلی وبسایت شرکت باید گنجانده شوند. آیا نیاز به طراحی نسخه جدیدی از صفحه دارید؟ یا میتوانید با ساخت یک ویدئو این اهداف را توضیح دهید؟ شاید اعلام تغییرات ایجاد شده در وبسایت کافی باشد. همچنین باید برنامه زمانی برای ارائه نسخه جدید مشخص شود.
پس از تقسیم وظایف به اجزای دقیقتر، باید تعیین شود چه کسی مسئول انجام هر یک از وظایف است، با چه کیفیتی این کار انجام میشود، و در چه بازه زمانی به اتمام میرسد. - مرحله اجرا و اقدام
وظایف و مسئولیتهای خرد شده از مرحله قبل به اعضای تیم واگذار شده و با همکاری آنها به اجرا درمیآید. - مرحله کنترل
مدیر پروژه وظیفه دارد پیشرفت اعضای تیم را بررسی و نظارت کند. عملکرد گروه تحلیل میشود تا مشخص شود چه فعالیتهایی به خوبی پیش رفتهاند و چه مواردی نیازمند بهبود در دفعات آینده هستند. - مرحله بستن و نهاییسازی پروژه
در این مرحله، صفحه جدید پذیرش کاندیداهای شغلی در وبسایت طراحی شده است. اعضای تیم باید عملکرد شخصی خود را ارزیابی کنند و خروجی و عملکرد کلی تیم نیز برای شناسایی نقاط قوت و بخشهایی که نیاز به بهبود دارند، مورد بررسی قرار گیرد. این ارزیابیها به بهینهسازی اجرای پروژههای آینده کمک خواهند کرد.
مثال 2: پروژه برنامهریزی یک رویداد تیمسازی
- مرحله شروع یا آغازین
هدف از برگزاری این رویداد چیست؟ آیا میخواهید اعضای جدید تیم را با اعضای فعلی یکپارچه کنید؟ یا به دنبال برقراری ارتباط مؤثر میان تمام اعضای تیم هستید؟ آیا قصد ایجاد فرصتهایی برای اعتمادسازی دارید یا میخواهید همکاری تیمی مؤثرتری ایجاد کنید؟ - مرحله برنامهریزی
این مرحله شامل تعیین روز برگزاری رویداد، محل برگزاری (محیط کار، مکانی دیگر، یا بهصورت از راه دور) و شناسایی اعضای دعوتشده است. همچنین باید لوازم مورد نیاز (مانند کتاب کار، لوازمالتحریر و غیره) و هزینه کل رویداد مشخص شود. - مرحله اجرا و اقدام
وظایف میان اعضای تیم منابع انسانی و مدیران بخشهای اجرایی رویداد تقسیم میشود. این وظایف شامل رزرو مکان، تأمین نیازمندیهای حملونقل (در صورت نیاز)، تهیه تجهیزات مورد نیاز، و برنامهریزی برای سفر یکروزه است. - مرحله کنترل
در این مرحله، اطمینان حاصل میشود که تمامی افراد وظایف خود را به درستی انجام دادهاند و همه چیز مطابق برنامهریزی پیش میرود. همچنین یکی دو نفر از تیم منابع انسانی وظیفه ارزیابی واکنش شرکتکنندگان و نحوه پاسخگویی به شرایط رویداد را بر عهده دارند. - مرحله بستن پروژه
پس از اتمام رویداد، اعضای تیم عملکرد خود را ارزیابی میکنند و درباره نکات کلیدی رخ داده در طول اجرا گفتگو مینمایند. نظرسنجی و پرسشنامههایی از شرکتکنندگان جمعآوری میشود تا مشخص شود اهداف اولیه تا چه حد محقق شدهاند.
مزایای مدیریت پروژه در منابع انسانی
1. حفظ تمرکز و همسویی
مدیریت پروژه به تعریف اهداف واضح و تقسیم وظایف به اجزای کوچکتر کمک میکند. این شفافیت موجب میشود اعضای تیم با تمرکز و انگیزه به سمت اهداف پیش بروند.
2. همکاری بهتر
مدیریت پروژه نقشها را به وضوح مشخص میکند و از سردرگمی اعضای تیم جلوگیری مینماید، بهویژه در پروژههایی که همکاری چند دپارتمان لازم است. این روش منجر به روانتر شدن همکاری و بهبود عملکرد تیمی میشود.
3. بهبود بهرهوری و مدیریت کار
با استفاده از ابزارهایی مانند نمودار گانت، حجم کار افراد به درستی مدیریت میشود. این شفافیت باعث افزایش بهرهوری و کارایی در کل سازمان خواهد شد.
4. استفاده بهینه از منابع
مدیریت پروژه امکان اولویتبندی زمان و بودجه را فراهم میآورد و به تیم منابع انسانی کمک میکند تا منابع محدود را به بهترین شکل به کار گیرند.
5. بهبود تلاشهای جذب نیرو
اصول مدیریت پروژه میتواند فرآیندهای جذب و آنبوردینگ را بهینه کند، کیفیت متقاضیان را افزایش دهد و تجربه کاری بهتری برای نیروهای جدید فراهم آورد.
6. تجسم بزرگتر از تصویر کلان
درک واضح جدولهای زمانی و پیشرفت پروژه به منابع انسانی کمک میکند تا اهداف پروژه را با اهداف کلان سازمان هماهنگ کرده و به رهبران سازمان انتقال دهند.
چگونگی پیادهسازی المانها و فاکتورهای مدیریت پروژه در حوزه مدیریت منابع انسانی
زمینههای مختلفی از مدیریت پروژه وجود دارد که میتواند روشهای کاری در مدیریت منابع انسانی را بهبود ببخشد، بدون نیاز به استفاده کامل از اصول جامع مدیریت پروژه. در ادامه، مراحل و فعالیتهایی که قابل اجرا هستند، آورده شده است:
1. تعیین چهارچوب و محدوده پروژه قبل از شروع
ابتدا باید محدوده و مختصات پروژه را مشخص کنید. این کار با پاسخ به سوالات زیر ممکن است:
- اندازه و مقیاس پروژه چقدر است؟
- اهداف پروژه چیست؟
- چه منابعی برای دستیابی به این اهداف نیاز است؟
این اطلاعات کمک میکند تا یک جدول زمانی و نقشه راه واقعبینانه طراحی شود. استفاده از بیانیهای که محدوده و چهارچوب پروژه را تبیین کند نیز میتواند مفید باشد.
2. برخورد پویا با پروژه
طرح پروژه باید بهعنوان یک راهنمای کلی در نظر گرفته شود، نه یک رویه غیرقابل تغییر. در صورت ایجاد تغییرات ضروری، این تغییرات را با تیم پروژه در میان بگذارید تا همه اعضا درک مشابهی از آن داشته باشند.
3. برگزاری جلسات منظم برای وضعیت پروژه
بهروزرسانی منظم پیشرفت پروژه به شناسایی مشکلات پیش از تبدیل شدن به موانع بزرگ کمک میکند. اطمینان حاصل کنید که اعضای تیم میدانند چه اطلاعاتی را برای جلسات آماده کنند و چه سوالاتی ممکن است مطرح شود.
4. توسعه مهارتهای مدیریت پروژه در اعضای تیم
اعضای تیم را به یادگیری مهارتهایی مانند مدیریت ذینفعان، برنامهریزی، مدیریت تغییر و حل مسائل پیشگیرانه تشویق کنید. این مهارتها به مدیریت بهتر پروژههای مختلف در حوزه منابع انسانی کمک میکنند.
5. استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه
ابزارهایی مانند Asana، Trello و Airtable میتوانند با ارائه نمای کلی از وظایف و وضعیت پروژه، به بهبود ارتباطات تیمی و سازماندهی مراحل اجرا کمک کنند. این ابزارها فرآیند مدیریت پروژه را شفافتر و کارآمدتر میکنند.
6. ارزیابی فرآیند پروژه در حین و پس از اجرا
پس از اتمام پروژه، ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن ضروری است. این ارزیابی به کسب تجربه و شناسایی فرصتهای بهبود کمک میکند و امکان برنامهریزی بهتر برای پروژههای آینده را فراهم میسازد.
7. استخدام مدیر پروژه منابع انسانی
اگر تصمیم دارید مدیریت پروژه را بهعنوان بخشی مستقل در منابع انسانی در نظر بگیرید، استخدام یک مدیر پروژه منابع انسانی میتواند گام منطقی بعدی باشد.
مسئولیتهای کلیدی مدیر پروژه منابع انسانی
- هدایت و نظارت بر اجرای پروژههای مرتبط با منابع انسانی
- اطمینان از تحویل پروژهها در زمان و بودجه مشخص
- گزارش پیشرفت پروژهها و اطمینان از موفقیتآمیز بودن آنها
مهارتهای مورد نیاز مدیر پروژه منابع انسانی
- مدیریت پروژه
- تعالی عملیاتی
- مدیریت تغییر
- شبکه سازی
- حاکمیت منابع انسانی
- مشتری مداری
- داده محور
- ترجمه تجزیه و تحلیل
- معمار فرهنگ دیجیتال
- ایجاد مشترک استراتژی
نتیجهگیری
بسته به تصمیم شما حتی اگر قصد نداشته باشید رویکرد کامل مدیریت پروژه در منابع انسانی (HR) را به کار بگیرید، میتوانید برخی از عناصر کلیدی آن را بهطور مؤثر در فرآیندهای مدیریت منابع انسانی اجرا کنید. این عناصر شامل تعیین و تعریف چارچوب و محدوده پروژه، برگزاری جلسات بررسی وضعیت پروژه، ارزیابیهای منظم و برنامهریزی گردش کار موردنیاز در طول اجرای پروژه است.
بهکارگیری این رویکردها به شما کمک میکند تا فرآیندهای مدیریت منابع انسانی را بهصورت کارآمدتر و سازندهتر پیش ببرید. افزون بر این، احتمال موفقیت هر پروژه را نیز به شکل قابلتوجهی افزایش میدهد.
منابع
https://www.aihr.com/blog/hr-project-management/
ترجمه و سادهسازی: علیرضا خردمندان
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
دوره های آموزشی مرتبط
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
در بحث منابع انسانی ،مدیریت پروژه قادر است که به تیم منابع انسانی کمک کند تا کارایی و بهره وری کلی را هم با پروژههای یکباره و هم با وظایف مداوم منابع انسانی مانند بررسی عملکرد سالانه افزایش دهند.