مسیر شغلی چیست و چگونه مسیر شغلی خود را بسازیم؟
انتخاب مسیر شغلی یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که هر فرد در طول زندگی حرفه‌ای خود می‌گیرد. مسیر شغلی نه تنها بر درآمد و جایگاه شغلی شما تأثیر می‌گذارد، بلکه نقش مهمی در رضایت شغلی، رشد شخصی و دستیابی به اهداف زندگی ایفا می‌کند. اما مسیر شغلی صرفاً شامل یک شغل یا حرفه ثابت نیست؛ این مسیر مجموعه‌ای از تجربیات، آموزش‌ها و فرصت‌هایی است که شما را به اهداف حرفه‌ای و زندگی‌تان نزدیک می‌کند.
در این مقاله، شما با مفاهیم کلیدی مسیر شغلی آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید چگونه مسیر شغلی خود را طراحی کنید تا با علاقه‌ها، مهارت‌ها و اهداف زندگی‌تان همسو باشد. همچنین، مراحل انتخاب مسیر شغلی شامل شناسایی پتانسیل‌ها، تحلیل تجربه‌های قبلی، بررسی فرصت‌های شغلی و برنامه‌ریزی برای آینده را بررسی می‌کنیم. علاوه بر این، نمونه‌های عملی مسیر شغلی در حوزه‌های مختلف مانند مالی، امنیت اطلاعات، منابع انسانی، دیجیتال مارکتینگ، آموزش، ارتباطات و مهندسی ارائه می‌شود تا دید روشنی نسبت به مسیرهای ممکن داشته باشید.
مسیر شغلی Career Path چیست؟
مسیر شغلی می‌تواند به عنوان مجموعه‌ای از مشاغل تعریف شود که شما را به اهداف شغلی و چشم‌انداز زندگی‌تان نزدیک‌تر می‌کند. برخی افراد مسیر خطی در یک حوزه را دنبال می‌کنند و به نقش‌هایی با مسئولیت بیشتر و حقوق بالاتر می‌رسند. دیگران ممکن است شرکت‌ها، صنایع یا نقش‌ها را با فرکانس بیشتری تغییر دهند و در طیف متنوعی از نقش‌ها تجربه کسب کنند.
ممکن است از خود بپرسید چه کاری می‌توانید انجام دهید تا مسیر شغلی‌تان را در جهت دلخواهتان هدایت کنید. آیا باید به مسیر خطی پایبند باشید و در یک حوزه پیشرفت کنید، یا نقش‌های متنوع بپذیرید و مسیرهای مختلف را امتحان کنید؟
هر دو رویکرد می‌توانند رضایت‌بخش باشند، به شرطی که چشم‌انداز خود از آینده را روشن کنید. مسیر شغلی خطی می‌تواند به معنای درک عمیق‌تر از یک حوزه و تبدیل شدن به رهبر یا متخصص باشد، در حالی که مسیر شغلی چندجهتی می‌تواند به معنای کسب دانش متنوع و توانایی سازگاری سریع با محیط حرفه‌ای در حال تغییر باشد.
تا مدت‌ها، یک مسیر شغلی معمولاً به‌عنوان مجموعه‌ای از مراحل منتهی به بالاترین نقطه موفقیت — یک موقعیت رهبری — دیده می‌شد. مسیر پیشرفت شغلی یک کارمند به‌طور معمول از کارمند، به مدیر تیم، به مدیر یک بخش، به معاون یک دپارتمان، تا معاون ارشد و غیره پیش می‌رفت. به عبارت دیگر، مسیر شغلی شما معمولاً از ساختار سلسله‌مراتبی سازمان شما پیروی می‌کرد و هر نقش تنها یک سکوی پرش برای رسیدن به موقعیت بالاتر محسوب می‌شد.
اما امروزه، نگاه به مسیر شغلی صرفاً از منظر سلسله‌مراتب سازمانی دیگر مرسوم نیست. مسیر شغلی مدرن اکنون به‌عنوان مجموعه‌ای از تجربیات در نظر گرفته می‌شود که هر کدام فرصت‌هایی برای توسعه دانش و مهارت‌های شما فراهم می‌کنند. مسیر شغلی شما ممکن است به سمت بالا باشد و در نهایت ممکن است به موقعیت معاون ارشد برسید. با این حال، نقش‌هایی که پیش از آن داشته‌اید، دیگر صرفاً سکوی پرشی برای بالاترین نقطه شغلی شما نیستند.
این ایده نشان‌دهنده انتقال نگرش از مسیر شغلی به‌عنوان سلسله‌مراتب به مسیر شغلی به‌عنوان تجربیات است. طبق تحقیقات Deloitte، ۸۴٪کارکنان این تغییر را مهم یا بسیار مهم می‌دانند. دلیل این تغییر تا حدی به این برمی‌گردد که برای موفقیت در محیط کسب‌وکار مختل‌کننده امروز (مثال بارز آن همه‌گیری COVID-19) به مجموعه متنوعی از مهارت‌ها و توانمندی‌ها نیاز دارید که تنها با پیروی از مسیر سنتی سلسله‌مراتبی قابل دستیابی نیست.
چگونه مسیر شغلی‌ای انتخاب کنیم که بازتاب‌دهنده هویت ما باشد
با استفاده از آزمون مسیر شغلی، مانند سؤالات پیشنهادی زیر، مسیری ترسیم کنید که با چشم‌انداز زندگی شما همسو باشد و بازتاب‌دهنده خود واقعی‌تان باشد. با ظهور بینش‌ها و ایده‌های جدید، آنها را یادداشت کنید و همیشه در دسترس داشته باشید. این مسیرنما را در طول مسیر شغلی خود به‌روزرسانی کنید.
۱. چشم‌انداز خود برای رشد شغلی را تعریف کنید
-
می‌خواهید چه تأثیری بر جهان بگذارید؟
-
چه میراثی می‌خواهید برای نسل‌های آینده به جا بگذارید؟
-
چه پروژه‌هایی را می‌خواهید به پایان برسانید و چه دستاوردهایی را می‌خواهید کسب کنید؟
-
چه تغییراتی را می‌خواهید در زندگی خود ببینید؟
۲. حوزه‌های پتانسیل استفاده‌نشده را شناسایی کنید
-
چه بخش‌هایی از آموزش یا مهارت‌های خود را هنوز در نقش حرفه‌ای استفاده نکرده‌اید؟
-
چه علاقه‌ها و اشتیاق‌هایی را هنوز در نقش حرفه‌ای به کار نگرفته‌اید؟
-
به چه حوزه‌ها یا مسائل اجتماعی علاقه‌مند هستید؟ این می‌تواند شامل پایداری محیطی، عدالت اجتماعی یا هنر و فرهنگ باشد.
-
چه ویژگی‌ها یا صفات شخصی را می‌خواهید بیشتر بشناسید و توسعه دهید؟
-
بر اساس جستجوی شغل، چه نوع مشاغلی می‌توانند به شما کمک کنند تا پتانسیل خود را کشف کنید؟
۳. جنبه‌های ارزشمند تجربه‌های قبلی خود را شناسایی کنید
-
خود را در کجای مسیر شغلی می‌بینید؟ تازه‌کار هستید، تجربه دارید و مدارک بیشتری می‌سازید، یا باتجربه و آماده چالش‌های تازه هستید؟
-
تا کنون مسیر شغلی شما چه جهت‌هایی داشته است؟
-
در آینده مسیر شغلی خود را به چه سمتی می‌بینید؟
-
کدام مهارت‌های شما می‌تواند به نقش‌های دیگر یا نقش پیشرفته‌تر در حوزه‌تان منتقل شود؟
-
چه دیدگاه‌های منحصربه‌فردی بر اساس تجربه‌های قبلی کسب کرده‌اید و چگونه می‌توانند در مسیرهای شغلی مختلف به کار آیند؟
-
بر اساس جستجوی شغل، چه شرکت‌هایی مسیر شغلی خطی را ارزشمند می‌دانند و کدام‌ها به مجموعه‌ای متنوع از تجربیات اهمیت می‌دهند؟
یک «پورتفولیو شغلی» شامل تحصیلات، نمونه کار، مهارت‌ها و تجربیات شماست و معمولاً طولانی‌تر از رزومه است.
۴. آینده‌های ممکن شغلی را تصور کنید
-
یادگیری حداکثری درباره یک حوزه و پیشرفت با آن چگونه خواهد بود؟
-
پذیرش مسئولیت بیشتر در یک حوزه با کسب تجربه و دریافت ارتقاء چگونه خواهد بود؟
-
ورود به حوزه‌ای نوظهور یا سریع‌الرشد، مانند ارز دیجیتال یا انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه خواهد بود؟
-
کاوش در چند حوزه، تغییر شغل هر چند سال یکبار و کسب مجموعه‌ای متنوع از مهارت‌ها چگونه خواهد بود؟
۵. مسیر شغلی انتخابی خود را به‌طور عمیق بررسی کنید
اگر مسیر خطی را می‌بینید، در اینترنت درباره حوزه‌های شغلی که در مرحله چهارم شناسایی کرده‌اید جستجو کنید. اطلاعاتی درباره حقوق مشاغل، چشم‌انداز شغلی، فرصت‌های ارتقاء، مهارت‌ها و تحصیلات لازم و روندهای صنعت پیدا کنید.
۶. اقدامات لازم را مشخص کنید
-
چه آموزش یا تحصیلات اضافی برای مسیرهای شغلی مورد علاقه‌تان نیاز دارید؟
-
چه فرصت‌های فریلنسری می‌توانید ایجاد کنید تا تجربه و آشنایی با حوزه جدید کسب کنید؟
-
چه تغییراتی در رزومه خود لازم است تا پیشرفت‌های شغلی‌تان بهتر نشان داده شود؟
نمونه مسیرهای شغلی
مسیر شغلی منابع انسانی (HR)
یک متخصص منابع انسانی در آمریکا به‌طور متوسط سالانه حدود ۶۵,۰۰۰ دلار درآمد دارد و می‌تواند به مدیر منابع انسانی با درآمد متوسط ۱۱۰,۰۰۰ دلار ارتقا یابد. انتظار می‌رود شغل متخصص منابع انسانی بین ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ رشد حدود ۷٪ داشته باشد.
حرفه‌ای‌های منابع انسانی معمولاً نیاز به مدرک کارشناسی در مدیریت منابع انسانی، روانشناسی صنعتی–سازمانی، مدیریت یا رشته مرتبط دارند و باید با قوانین کار، استخدام، آموزش و توسعه کارکنان و سیستم‌های مدیریت منابع انسانی آشنا باشند. روندهای صنعت شامل دیجیتالی شدن فرآیندهای HR، استفاده از داده‌ها و هوش مصنوعی در استخدام و مدیریت عملکرد، و توجه به رفاه و تجربه کارکنان است.
این مقاله را هم مطالعه کنید: صفر تا صد مسیر شغلی منابع انسانی (معرفی ۸ عنوان شغلی اصلی)
مسیر شغلی دیجیتال مارکتینگ
یک متخصص دیجیتال مارکتینگ در آمریکا به‌طور متوسط سالانه حدود ۶۰,۰۰۰ دلار درآمد دارد و می‌تواند به مدیر بازاریابی دیجیتال با درآمد متوسط ۱۰۰,۰۰۰ دلار ارتقا یابد. انتظار می‌رود شغل دیجیتال مارکتینگ بین ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ رشد ۱۰٪ داشته باشد، سریع‌تر از میانگین رشد مشاغل.
متخصصان دیجیتال مارکتینگ معمولاً نیاز به مدرک کارشناسی در بازاریابی، مدیریت کسب‌وکار، ارتباطات یا رشته مرتبط دارند و باید مهارت‌هایی در زمینه SEO، تبلیغات آنلاین، بازاریابی محتوا، رسانه‌های اجتماعی و تحلیل داده‌های بازاریابی داشته باشند. روندهای صنعت شامل رشد بازاریابی مبتنی بر داده، استفاده از هوش مصنوعی برای شخصی‌سازی تبلیغات و تمرکز بر تجربه کاربر و تعامل مشتری است.
مسیر شغلی تحلیلگر مالی
در آمریکا تحلیلگر مالی به‌طور متوسط سالانه ۸۴,۹۷۷ دلار درآمد دارد و می‌تواند به مدیر مالی شرکت با درآمد متوسط ۱۱۶,۹۲۴ دلار تبدیل شود. انتظار می‌رود شغل تحلیلگر مالی بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ رشد ۹٪ داشته باشد، در حالی که رشد شغل مدیر مالی ۱۷٪ پیش‌بینی می‌شود.
تحلیلگران مالی معمولاً نیاز به مدرک کارشناسی در رشته‌های مدیریت، حسابداری، مالی یا رشته مرتبط و مهارت در Excel و مدل‌سازی مالی دارند. روندهای صنعت مالی شامل توسعه امور مالی غیرمتمرکز، ارز دیجیتال و دیجیتالی شدن است.
مسیر شغلی تحلیلگر امنیت اطلاعات
در آمریکا تحلیلگر امنیت اطلاعات به‌طور متوسط سالانه ۱۱۰,۷۰۸ دلار درآمد دارد و می‌تواند به نقش‌هایی مانند مهندس امنیت اطلاعات (میانگین ۱۳۳,۱۷۸ دلار) یا مشاور امنیت سایبری (میانگین ۱۲۲,۱۴۱ دلار) منتقل شود. انتظار می‌رود شغل امنیت اطلاعات بین ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ رشد ۳۳٪ داشته باشد، که بسیار سریع‌تر از میانگین است.
حرفه‌ای‌های امنیت سایبری معمولاً حداقل مدرک کارشناسی در علوم کامپیوتر یا رشته مرتبط و گواهینامه‌هایی مانند CISSP یا CISA دارند. روندهای صنعت شامل امنیت سیستم‌های هدایت و ناوبری هواپیما و استفاده مداوم از احراز هویت چندمرحله‌ای و افزایش امنیت داده‌هاست.
درباره تغییر مسیر شغلی
اگر مسیر چندجهتی را می‌بینید، در اینترنت درباره مهارت‌ها، مدرک‌ها و آموزش‌هایی جستجو کنید که می‌تواند در چندین شغل و صنعت کاربرد داشته باشد.
به‌عنوان مثال، یک فارغ‌التحصیل رشته انگلیسی می‌تواند با مهارت‌های نوشتاری، تحلیل و مطالعه دقیق وارد تدریس شود و بعداً به بازاریابی محتوا، مشاوره یا مدیریت برند تغییر مسیر دهد.
مسیر شغلی خود را هدایت کنید
دوره آموزشی طراحی و برنامه‌ریزی مسیر بالندگی فردی به شما کمک می‌کند مسیر رشد فردی و حرفه ایتان را به شکلی کاملا سازمان یافته و به دور از کلیشه‌های موجود طراحی کنید.
منابع
https://www.coursera.org/articles/career-path
https://www.immerse.education/career-exploration/job-applications/what-is-a-career-path/
https://www.aihr.com/blog/hr-career-path/
نویسنده: سونیا جلالی
دیدگاهتان را بنویسید